In de Formule 1 wordt altijd gezocht naar de grens van het reglement. Als het een tiende rondetijd oplevert, wordt het gebruikt. Onze fotograaf Peter van Egmond dook in zijn archief op zoek naar rariteiten en een terugkerend element zijn toch wel de X-wings. 

De vleugels waren een vondst van Harvey Postlethwaite, ontwerper bij Tyrrell. In 1997 zette hij de gevaarten op de 025 van Mika Salo en Jos Verstappen. Het team had het al financieel moeilijk dat jaar en volgens de overlevering waren de vleugels een goedkopere manier om grip te creëren. Ze werden ingezet op banen waar maximale downforce nodig was, zoals bijvoorbeeld in Monaco.

Lees ook: Mooi of lelijk? Opvallende auto’s door de lens van Peter

“In het begin werd het niet heel serieus genomen. Van wat ik me ervan kan herinneren, is dat velen het wanstaltig vonden al vond ik ze op de Tyrrell nog wel het mooist. Of het minst lelijk”, vertelt Van Egmond. “Maar blijkbaar was er een gat in de regels ontdekt. Eigenlijk waren aerodynamische hulpmiddelen voor en achterop de auto verboden maar misschien waren ze sidepods vergeten.”

“Je ziet ook dat ze net zo hoog als de airbox zijn, als het ware op de auto geplakt. Dat het een goedkopere manier was om grip te creëren, zou weleens kunnen. En dat het concept hout sneed, blijkt wel uit het feit dat anderen het in 1998 ook probeerden.”

 

De X-wings doken namelijk in 1998 op bij meerdere teams. Sauber gebruikte ze onder meer in Brazilië en in Imola tijdens de Grand Prix van San Marino kwamen ook Jordan, Prost en zelfs Ferrari met de vleugels op de proppen. Van Egmond: “Op de Ferrari waren ze echt wanstaltig. Eigenlijk was geen auto met X-wings mooi maar bij de Tyrrell vond ik ze nog passen.” Het team van Ken Tyrrell reed ook dit seizoen met het concept rond maar zullen wellicht niet blij zijn geweest met al de attentie dat het kreeg.

“Toen Ferrari ermee begon in Imola, waren ze er klaar mee bij de FIA”, herinnert Van Egmond. “Hun versie van de X-wings was ook vrij lomp, nog groter dan die van Tyrrell. Zij hebben qua grootte de grens opgezocht, de staanders zijn echt enorm. In de Formule 1 was men dus al een jaar bezig met die dingen maar na Imola was het klaar en werden ze verboden.”

Lees ook: Monaco door de lens van Peter: Gevaar in de fast lane van Monaco’s smalle oude pitstraat

Dat betekende dat ook Tyrrell moest stoppen met de X-wings. Niet dat er tot dat moment spetterende resultaten werden behaald, in tegendeel. Maar het concept van de auto was onderuit gehaald en laagvliegers Ricardo Rosset en Toranosuke Takagi konden nu al helemaal geen potten breken. De X-wings zou je ook de laatste technologische stuiptrekkingen van het team van Tyrrell kunnen noemen, het team werd verkocht en ging als British-American-Racing verder.

Andersoortige gekke vleugeltjes

“In 2001 stond ik met een groothoek langs de baan voor wat artistieker werk toen ik Jos Verstappen met deze neus voorbij zag komen. Een goeie foto heb ik niet kunnen nemen maar ik wist niet wat ik zag. Ook Jordan reed met een rare pilaar op de rechter sidepod.”

Het experiment van Arrows duurde niet heel lang, al snel werd de vleugel opzij gezet en uiteindelijk voor het goede doel geveild. De FIA was al snel met een ban, de neusvleugel werd net als de pilaar van Jordan nog voor de race verboden.