De Braziliaan was bovendien nauw betrokken geweest bij de opvoeding van de kinderen van zijn zus Viviane. Onder wie Bruno Senna, die nog wel de Formule 1 bereikte, maar daar weinig geluk kende bij teams als HRT, Lotus en Williams. Zijn gele helm in de goud met zwart gekleurde Lotus deed vertrouwd aan. In dezelfde configuratie behaalde Ayrton Senna in 1985 zijn eerste Formule 1-zege. In de tweede race van zijn tweede seizoen won hij de Grand Prix van Portugal met groot machtsvertoon. In de stromende regen pakte hij meer dan een minuut voorsprong op Ferrari-coureur Michele Alboreto. De rest van het veld zette hij op een ronde.
Het was een voorbode voor de jarenlange machtsstrijd tussen Senna en de autosportbond, met een belangrijke bijrol voor zijn aartsrivaal Prost. McLaren bracht de twee in 1988 samen in één team. Het resulteerde in talloze successen, maar ook in botsingen, zowel figuurlijk als letterlijk. McLaren was superieur in 1988. Het team won vijftien van de zestien races. Senna kwam acht maal als eerste over de streep. Prost verzamelde de meeste punten, maar omdat destijds alleen de beste elf resultaten telden, won Senna zijn eerste titel. Het volgende jaar begon Senna sterk, maar na een reeks uitvalbeurten stond teamgenoot Prost er weer beter over. In Japan moest Senna winnen om kans te houden op de titel. Zoals haast gebruikelijk stond Senna op poleposition, maar na een slechte start zag hij Prost voorbij komen. Zeven ronden voor het eind zette Senna de aanval in voor de chicane. Het kwam tot een touche. In tegenstelling tot Prost kon Senna zijn weg vervolgen na een duwtje van de marhals. Hij kwam binnen om zijn voorvleugel te laten vervangen en wist met een uiterste krachtsinspanning in het restant van de race koploper Alessandro Nannini nog bij te halen. Vergeefse moeite, want Senna werd gediskwalificeerd vanwege het ‘afsnijden’ van de chicane. Bovendien kreeg hij een forse boete en werd zijn superlicentie ingetrokken. Pas na een excuus aan FIA-president Jean-Marie Balestre werd hij toegelaten aan het deelnemersveld van 1990. Kampioen Prost had ondertussen schoon genoeg van de interne strijd en vertrok naar Ferrari. Daarmee was hij echter niet van Senna verlost. Wederom ging de titelstrijd tussen de twee kemphanen en opnieuw leidde het tot een confrontatie in Suzuka. Met nog twee races te gaan had Senna de beste papieren in handen. Ook nu kwam Prost beter weg, maar Senna hield zijn lijn vast en terwijl de Ferrari-coureur instuurde voor de eerste bocht knalde de Braziliaan vol op zijn achterwiel. Beide coureurs waren uitgeschakeld, waarmee Senna zijn tweede titel pakte. Senna verklaarde later dat de actie het gevolg was van de beslissing van Balestre om de poleposition niet naar de ‘schonere’ linkerkant van de baan te verplaatsen, maar aan de rechterkant te houden. Hij wilde duidelijk maken dat hij de ‘oneerlijke’ beslissingen van de FIA-baas, waaronder zijn diskwalificatie van een jaar eerder, niet accepteerde. De rivaliteit tussen Senna en Prost doet denken aan die tussen Lewis Hamilton en Fernando Alonso. Ook zij gingen als teamgenoten bij McLaren in 2007 regelmatig de directe confrontatie aan. “Ik zie Alonso als mijn Prost”, zei Hamilton in The Telegraph. “Hij zal altijd mijn meest geduchte tegenstander zijn.” Alonso heeft zelf echter ook gelijkenissen met Senna. Zo neemt hij geen blad voor de mond en deinst hij niet terug om kritiek te uiten op de Formule 1. “Het is geen sport meer”, zei hij na het spionageschandaal waarbij McLaren en Ferrari in 2007 betrokken waren. Hij herhaalde het vorig seizoen nog eens nadat Hamilton goed wegkwam na de safetycar te hebben ingehaald en Ferrari onder vuur kwam te liggen vanwege het uitdelen van teamorders. “Politiek, commercie en andere zaken spelen een grote rol”, aldus Alonso. “Het is geen pure competitie. De auto’s en de regels zijn niet gelijk. Maar misschien is dat ook wel de charme van de Formule 1.”
Senna was duidelijk niet bang om de confrontatie aan te gaan. Hoewel dit naast het circuit voor de nodige opschudding zorgde, was zijn agressiviteit op de baan vaak juist een bron van opwinding. Senna trok zich niets van anderen aan. “Je wint geen races door achter de rest aan te rijden”, aldus Ron Dennis die als teambaas bij McLaren Senna door en door kende. “Ik herinner me dat als anderen de gele helm van Senna in hun spiegel zagen, ze wisten wat er stond te gebeuren. Ze konden alleen zelf bepalen hoe lastig ze het hem wilden maken.” Een schoolvoorbeeld van de aanvalsdrift van Senna is de openingsronde van de Grand Prix van Europa op Donington in 1993. Hij startte als vierde, achter de dominante Williams-Renaults en de Benetton van Michael Schumacher. Doordat hij bij de start werd geblokkeerd door Schumacher kwam ook de Sauber van Wendlinger voorbij. Een voor een raapte Senna ze echter weer op en bij de eerste doorkomst lag hij al op kop. Door vervolgens goed met de wisselende weersomstandigheden om te gaan, bleef hij ver buiten bereik van de rest. Toewijding
Onaantastbaar is misschien ook wel het woord dat het best bij Senna past. Hij kon als geen ander zijn tanden in het stuur zetten. Zijn streven naar perfectie, oog voor detail en toewijding aan de sport zijn ongeëvenaard. “Hij kende geen angst, was enorm getalenteerd en bijzonder intelligent”, zegt voormalig McLaren-teambaas Ron Dennis over Senna. “Waarschijnlijk is hij de meest eclectische coureur die er ooit is geweest.” Zelfs Prost, die het bloed van Senna wel kon drinken toen ze nog samen actief waren, heeft niets dan lof voor zijn nemesis: “Hij was de enige coureur die ik echt respecteerde. Met zijn dood verdween de helft van mijn carrière.” Met zijn nukken en grillen was de religieuze Senna zelf zeker geen heilige, maar hij was en is nog altijd een voorbeeld voor velen. Niet voor niets wordt hij nog veelvuldig genoemd als grootste Formule 1-coureur aller tijden, ook al wijzen de statistieken anders uit. Al is Senna ontbetwist de koning van het kwalificeren. Michael Schumacher pakte zijn recordaantal polepositions af, maar had daar beduidend meer races voor nodig. Senna startte veertig procent van de races waaraan hij deelnam vanaf poleposition, Schumacher ‘slechts’ een kwart. Sebastian Vettel doet het net iets beter dan zijn landgenoot, maar heeft, net als Lewis Hamilton en Fernando Alonso, nog een lange weg te gaan om de status van Senna te kunnen evenaren. Voor zover dat al mogelijk is.
Lees meer over Ayrton Senna in nummer 5 van Formule 1.
