Setting: de truck van Raikkonen-Robertson Racing in de paddock in Zandvoort. De rolprent: een interview van FORMULE 1 RaceReport met Bruno Senna. Het resultaat: een gesprek met de Braziliaan, waarin hij uitlegt dat hij het nooit makkelijk heeft gehad in zijn loopbaan. Interviews en Bruno Senna. Het komt er op neer dat de Formule 3-coureur het inmiddels alom bekende verhaal af kan draaien. Dat hij het neefje van Ayrton Senna is en dat het moeilijk was (en misschien nog wel is) voor zijn familieleden omdat hij het niet kon laten om zijn geluk op het circuit te gaan beproeven.

FORMULE 1 RaceReport probeert het op een andere manier. Een interview, puur over zijn loopbaan en de moeilijkheden die hij in die carrière heeft moeten overwinnen. Natuurlijk is het onvermijdelijk dat er af en toe gerefereerd wordt aan Ayrton. Maar het is tot een minimum beperkt gebleven.

Hoewel een 22-jarige coureur in vergelijking met door de wol geverfde coureurs sowieso ervaring mist, heeft Senna een extra handicap. Zijn carrière heeft op een uiterst belangrijk moment – in de periode van het leggen van de fundering op de karts – tien jaar stilgelegen, waardoor hij een enorme achterstand heeft opgelopen en dus ervaring mist. Als het bloed toch kruipt waar het niet gaan kan, stuit Bruno al snel op een probleem. Telkens als hij kart, breekt hij zijn ribben. Vijf keer in vier maanden tijd. Omdat hij een stuk ouder is, is hij ook een stuk groter dan de gemiddelde karter. Daardoor is hij eigenlijk te groot voor de karts.

Met als gevolg dat hij het karten noodgedwongen stop moet zetten, en dat hij op aanraden van Gerhard Berger maar meteen doorstoot naar de éénzitters. Hij rijdt de laatste vier races in het Brits Formule BMW-kampioenschap (in het tweede weekend staat hij meteen twee keer op de voorste startrij) en gaat met een Formule Renault-bolide naar Macau. In een voor hem totaal onbekende auto eindigt hij meteen als tweede in de veeleisende race in de nauwe straten.

Al in zijn eerste volledige seizoen in de racerij mag hij zich Formule 3-coureur noemen, met als ervaring: vijf races. Het wordt een jaar van vallen en opstaan. In zijn 21ste race finisht hij voor het eerst op het podium. Twee races later, op de Nürburgring, scoort hij zijn eerste pole-position. Hij eindigt zijn eerste F3-seizoen op de tiende plek in het kampioenschap.

Inmiddels is Bruno halverwege zijn tweede volledige seizoen (in de Formule 3). FORMULE 1 RaceReport maakte na afloop van de BP Ultimate Masters of Formule 3-race in Zandvoort een voorzichtige balans op met de Braziliaan. En er wordt natuurlijk vooruit gekeken.

Begin april won je in Australië (op het Albert Park-circuit) in één weekend je eerste drie Formule 3-races. Hoe belangrijk waren die zeges voor jou?

Bruno Senna: ,,Het weekend was een boost voor mijn zelfvertrouwen. Want ik won er niet toevallig één race met geluk, maar meteen drie van de vier. De omstandigheden spraken ook niet echt in mijn voordeel. Ik kende de auto, het circuit en de banden niet. Ik wist helemaal niks en kwam pas op de ochtend van de eerste kwalificatie op het circuit aan.”

,,De dag voordat ik ging reizen had ik nog een testsessie in Engeland. Toen van Engeland naar Melbourne, met een tussenstop in Hong Kong. Op zich geen probleem, maar mijn vliegtuig had vertraging. Ik zat daardoor met een jetlag in de auto. Dat kwam omdat ik pas zo laat op het circuit was. Het was met recht een dag met veel stress. En dan werd ik tot overmaat van ramp ook nog eens uit race 1 geramd door een andere deelnemer.”

Ondanks al deze problemen won je de overige drie races. Hoe zat het met het niveau in Australië?

,,De auto’s waren behoorlijk anders dan in Engeland, maar ze gingen redelijk snel. Vooral op het rechte stuk lag de snelheid hoog. Qua niveau: mijn tegenstanders kenden het circuit en de auto’s. Dat maakte het er voor mij niet makkelijker op. Dat waren allemaal dingen die ik in de loop van het weekend moest ondervinden. Ook reed ik niet in mijn eigen auto. En de afstelling was verre van ideaal. Doordat ik zo laat aankwam was er geen tijd meer om de bolide naar mijn hand te zetten.”

Toch won je drie keer…

,,Als ik in de vrije trainingen nog een beetje met de afstelling had kunnen stoeien, was ik ongetwijfeld nog een stuk sneller geweest. De voorkant van mijn wagen was behoorlijk nerveus, waardoor ik agressiever moest rijden dan ik normaal doe. Dat merkte ik in de eerste kwalificatie. Daarin reed ik maar de derde tijd of zo. Maar in de races ging het wel aardig.”

Vaak hoor je dat zo’n eerste zege de moeilijkste is, dat zo’n overwinning enorm bevrijdend kan werken. Jij kende vervolgens een prima start van het seizoen in de Britse Formule 3, kwam dat omdat je er na Australië zoveel vertrouwen in had?

,,Klopt, ik won meteen de eerste twee races. Dat ging erg lekker. Tot en met het weekend op Oulton Park liep alles naar wens. Toch wist ik dat ik niet even het hele seizoen door alle races zou winnen. Ik had wel verwacht dat er een wat moeilijkere periode zou komen. Ik ben gewoon blijven pushen en mijn best blijven doen. Net zoals de andere coureurs. Als ze zien dat je in het begin van het seizoen zo sterk presteert, dan gaan ze nog harder proberen om je te verslaan. Ook zij wisten dat ik niet onverslaanbaar was. En helaas begon het bij mij een beetje tegen te zitten.”

Dat bleek half juli op Snetterton. Je crashte op een huiveringwekkende manier. Na afloop zei je onmiddellijk dat je helemaal in orde was. Was dat wel echt zo, en hoe werd je de volgende dag wakker?

,,Ik was echt helemaal in orde, ook al was het een enorm zware crash. Soms denk je dat je je goed voelt na een crash. Maar schijn kan bedriegen, omdat de adrenaline nog volop door je lichaam stroomt als je net uit bent gestapt. De volgende dag was niet veel anders, ik voelde me prima. Ik stapte zelfs meteen op het vliegtuig naar Brazilië. Dat had ik echt niet gedaan als ik me niet goed had gevoeld.”

,,Ik was echt in orde, had nergens last van. Nou ja, van een probleem in het kampioenschap dan! Want ik heb dat weekend erg veel punten verspeeld, vooral omdat ik de tweede race niet mee kon doen en daardoor nog meer punten misliep. Het is zo moeilijk om die punten terug te winnen. Er staan nog een paar circuits op de kalender die me wel liggen, maar de achterstand is zo groot geworden…”

Hier in Nederland hebben we geen beelden kunnen zien van de crash. Wat gebeurde er precies?

,,Ik wilde Salvador Duran inhalen aan het einde van het rechte stuk. Hij koos voor de linkerkant, dus ging ik naar rechts. Hij ook. Salvador wisselde meerdere keren van lijn. Toen raakten onze wielen elkaar. Ik raakte met mijn linkervoorband zijn rechterachterband, ik wilde juist weer verder uitwijken naar rechts. Dat had geen zin meer, voor ik het door had werd ik gelanceerd. Na afloop kreeg ik de telemetriegegevens te zien en daaruit kon ik afleiden dat ik ongeveer 245 kilometer per uur reed toen ik de lucht in ging. Die snelheid heeft een vliegtuig normaal gesproken nodig om op te stijgen!”

,,Mijn eerste reactie was: remmen. Maar dat had uiteraard weinig zin. Het was meer een reflex. Vervolgens raakte ik de onderkant van de loopbrug met de achterkant van mijn auto, terwijl ik ondersteboven hing. Daarna landde ik. Tijdens de vlucht had ik mijn ogen dicht, ik wilde alleen maar dat het zo snel mogelijk voorbij was. De monocoque bleek in tweeën te zijn gescheurd door de kracht die de wielketting er op uitoefende. Zoiets had ik nog nooit gezien.”

Je bent nu 22 jaar oud, veel mensen vergeten echter dat je pas sinds twee jaar weer serieus aan het racen bent. Dit is je tweede seizoen in de Formule 3, over het algemeen het moment om door te stoten naar een hogere serie. Op welke klasse richt jij je pijlen voor 2007?

,,GP2 of de World Series by Renault. We moeten maar eens bekijken wat de beste optie is. GP2 heeft als voordeel dat er op de Formule 1-circuits wordt gereden. Dat gebeurt in het bijprogramma, waardoor je mogelijk wat meer in the picture staat. Maar de World Series schrijf ik zeker niet bij voorbaat af. Het is ook een beetje een kwestie van vraag en aanbod. We gaan tegen die tijd onze opties tegen elkaar afwegen en een weloverwogen besluit nemen. Ik moet het beste beslissen met het oog op mijn carrière. Een voorkeur voor één van de twee heb ik niet, ik ga gewoon voor de beste optie. Maar dat komt aan het einde van het seizoen wel. Wat ik wel weet is dat ik verder moet, na twee seizoenen Formule 3. Na de laatste race van het seizoen zullen we alles evalueren.”

Je hebt steun van een aantal belangrijke mensen, bijvoorbeeld van je zus Bianca. Ook Gerhard Berger volgt je nauwlettend. Hoe belangrijk is Gerhard voor jou?

,,Gerhard heeft me altijd gesteund en hij heeft de tests in een Formule Renault- en Formule BMW-auto voor me geregeld. Dat was niet zonder risico, want die dag moest ik bewijzen dat ik goed genoeg was om de overstap naar Groot-Brittannië te maken. Ik had bijna geen ervaring, dus het was best riskant. Maar hij zei dat ik er voor moest gaan. Ook heeft hij me daarna geholpen met het veiligstellen van een stoeltje in de Formule 3.”

Hoe moet ik me zijn rol voorstellen, bellen jullie elkaar na een raceweekend?

,,Ja, na vrijwel ieder weekend bespreken we de races en doen we een evaluatie. Hij wil altijd graag weten hoe het is gegaan en hij houdt me scherp met zijn op- en aanmerkingen. Dat doet hij op een oprechte manier, omdat het voor hem voorop staat dat ik mezelf verbeter. Dat gaat op een goede manier, je kent die verhalen van ouders met voetballende kinderen. Uiteindelijk pushen die ouders hun kinderen op de verkeerde manier. Zo doet Gerhard dat niet. Dat hoeft ook niet, ik push mezelf natuurlijk ook. Hij geeft gewoon support, op een goede manier. Het is fijn om zo iemand aan je zijde te hebben.”

Vorig jaar vertelde je in FORMULE 1: ’ik ben snel over één ronde, maar ik mis ervaring in de races’. Daardoor maakte je soms fouten die je met meer ervaring niet zou maken. We zijn nu een jaar verder, boek je progressie?

,,Ik leer steeds meer bij en word nog altijd sneller. Omdat ik meer ervaring heb, maak ik inderdaad minder fouten. Als je 2006 vergelijkt met 2005 is er een duidelijke tendens zichtbaar. Ik ben een stuk constanter geworden. Klinkt natuurlijk wat raar, omdat ik gisteren (zaterdag 5 augustus tijdens de BP Ultimate Masters-kwalificatie, KVN) spinde waardoor mijn kwalificatie wel erg snel afgelopen was. Maar dat was niet echt een fout.”

,,Ik remde hooguit een paar metertjes voorbij mijn rempunt, maar dan sta je niet vijftien meter in het grind. Ik had gewoon geen tijd om de auto op te vangen, er moet iets op mijn banden hebben gezeten. Zand, ongetwijfeld. En als je hier eenmaal stilstaat in het grind kan je uitstappen. Helaas wist ik niet precies waar de vangrail stond, anders had ik mijn wagen misschien anders op kunnen vangen. Ik had ook geen eerste versnelling, want die gebruik je normaal gesproken toch niet in de kwalificatie.”

Met alleen het uitsluiten van fouten ben je er niet, wat moet je nog verbeteren aan jezelf?

,,De strategie in de races. Hoe pak je het het beste aan met de banden? Dat soort dingen allemaal, dingen die je moet ervaren. Want daar gaan we weer, ervaring is zo ontzettend belangrijk. Races rijden en kilometers maken. Zo blijf je leren, ieder weekend weer. Het optimaal afstellen van je auto is ook zoiets. Dat leer je alleen maar door het te doen. Het gaat me al beter af, maar omdat ik nog maar relatief kort race is dat iets dat zeker nog beter moet kunnen. Af en toe draait het om de kleine details en die wil ik wel in mijn voordeel laten werken. En zoals gezegd, vergeet de banden niet, in vrijwel iedere klasse kunnen banden de doorslag geven. Of doen ze dat al. Goede kennis van het rubber is noodzakelijk, dus wil ik mijn kennis vergroten.”

Je hebt het volgende over jezelf gezegd: ’je zult me nooit horen beweren dat ik de beste ben, maar ik drijf op wilskracht en ben een keiharde werker. Ik ben 21 en gun mezelf nog een paar jaar om het vak te leren’. Doet het dan pijn als andere coureurs zeggen dat je niet zo talentvol bent en puur media-aandacht scoort omdat je toevallig Senna heet?

,,Laten we eens puur naar de resultaten kijken. Het gaat hier niet om mijn naam, die toevallig bekend is. Ik doe gewoon mijn best en probeer zo goed mogelijk te presteren. En dat lukt aardig. Natuurlijk kunnen mensen zoiets zeggen, maar vergeet niet dat ik veel ervaring mis. Ik sta tweede in de tussenstand en heb vier races gewonnen. Mensen moeten eens beter nadenken als ze wat zeggen.”

Je oom Ayrton sprak ooit de legendarische woorden ’racing is in my blood’. Jij bent familie van hem, geldt voor jou hetzelfde?

,,Ik hou van racen, ik hou van auto’s. Racen doe ik omdat ik het leuk vind, niet omdat ik er toe word gedwongen. Als ik het niet leuk zou vinden, zou ik het niet doen. Zo simpel ligt het. Ik doe het niet om de familie-eer voort te zetten. Het is best moeilijk, want je weet hoe mijn familie er over denkt. Maar ik snap wat je bedoelt met je vraag, er is natuurlijk een bepaalde bloedband aanwezig. Het kan niet alleen toeval zijn.”

Om te slagen in de racerij moest je huis en haard in Brazilië verlaten. Hoe moeilijk was dat?

,,Erg moeilijk, ik moest voor het eerst op mezelf wonen. Was plotseling volledig op mezelf aangewezen. In het begin was er niemand om me te helpen en ik zat in zo’n typisch Engels gehucht. Er woonden vooral oudere mensen, dus het was best moeilijk om vrienden te maken. Daarom had ik niet echt iemand om mee op te trekken. Er kwam een compleet nieuw leven op me af en ik moest het allemaal maar zien te ontdekken. Het duurt altijd even voordat je je dan in zo’n nieuwe omgeving op je gemak voelt.”

Ik heb vernomen dat je naar een plek in de buurt van de zee bent verhuisd om zo je heimwee onder controle te krijgen. Klopt dat?

,,Ja, ik mistte de zee enorm. Dat besluit heb ik snel genomen, omdat ik graag in de buurt van het strand en de zee wilde zijn. Dat deed me denken aan thuis en ik voelde me er prettig bij. Het was een goede keuze, net zoals ik later het juiste besluit nam door naar Londen te verhuizen. De stranden in Brazilië hebben natuurlijk een heel ander imago, maar toch deed het me goed. Daardoor voelde ik me sneller op mijn gemak, begon ik eerder mijn draai te vinden. Toen werd het makkelijker voor me en uiteindelijk ben ik me hier goed thuis gaan voelen.”

Uiteraard verhuis je niet zomaar van Brazilië naar Engeland om te racen, wanneer realiseerde je dat je best wel een potje kon sturen?

,,Ik was altijd erg snel op ons kartcircuit in Tatui, dat lag in de buurt van ons huis. Ik had het daar altijd geweldig naar mijn zin, vond het karten leuk en was nog snel ook. Ayrton was er toen nog en ik zat in zo’n geweldige leercurve. Maar je kunt niet altijd het leven leiden dat je voor ogen hebt, omdat je tegenslagen op je pad krijgt. Vooraf kan je daar geen rekening mee houden, dus moet je daarna altijd maar zien hoe je verder gaat.”

,,Het is wel altijd zo geweest dat ik meteen behoorlijk snel was, in welke auto ik ook zat. Had ik meer gereden, had ik nu ook al meer geleerd. Op de een of andere manier had ik gewoon feeling voor het racen en had ik dat meer uit kunnen bouwen. Dan krijg je op een gegeven moment ook wel door dat je er aanleg voor hebt. Al moet ik daarbij aantekenen dat het verschil tussen karts en single-seaters aanzienlijk is. Qua kennis van techniek moest ik een hele stap terug doen, omdat ik er tien jaar tussenuit ben geweest. Toen ik stopte met karten wist ik behoorlijk wat af van de techniek, maar die staat niet bepaald stil in tien jaar tijd. Ik wel, daardoor moest ik weer opnieuw beginnen. Alleen de basiskennis had ik nog.”

Van een leien dakje is het in je carrière nooit gegaan, ook omdat je niet altijd voor de makkelijkste weg hebt gekozen. Heeft dat je mentaal sterker gemaakt?

,,Ja, waarschijnlijk wel. Ik heb het inderdaad nooit echt makkelijk gehad in mijn loopbaan. Dat is op zich niet zo’n probleem, maar ik heb nooit in een klasse gereden waarin ik zomaar even vooraan stond. Het is best moeilijk, om hooguit in het middenveld te staan terwijl je zo je best doet. Ik heb er altijd hard voor moeten werken. Hoewel je realistisch bent, wil je dat wel zo snel mogelijk voor elkaar boksen. Zodat je hogerop komt, want ik wil niet achteraan starten. Dat lukt niet altijd. I had to learn it the hard way.”

Men zegt wel eens. Je bent pas een goede winnaar als je ook een goed verliezer bent…

,,Nee, zo zie ik dat niet.”

Maar ik bedoel het meer zoals in je eerste Formule 3-jaar, waarin er van alles op je afkwam, terwijl je nog niet over die broodnodige ervaring beschikte. Je moest het maar zien te doen. Nu win je races en wordt er over je gepraat!

,,Als je niet weet hoe het moet, dan zul je nooit winnen. Je moet je niet gek laten maken en je eigen plan trekken. Doen wat voor jou het beste is. Dus moet je je tijd optimaal benutten, anders kom je nooit in de positie dat je races of kampioenschappen kunt winnen. Toch moet je een goede balans zien te vinden. Het is belangrijk om je geduld te bewaren, je moet niet als een dolle tekeer gaan op het circuit.”

Is dat moeilijk, geduldig blijven?

,,Geduld betrachten is belangrijker dan als een gek tekeer gaan en dus moet je geduldig blijven. Al klinkt dat makkelijker dan het is als je het mij zo hoort zeggen. Het is echt iets dat je moet leren. Je moet presteren naar je mogelijkheden en van daaruit je grens verleggen. Je moet de rust bewaren in de auto, dan kom je het verst. En zo min mogelijk fouten maken. Soms is geduld belangrijker dan de eerste plek. Het is leuk om op pole te staan, maar als je er daarna afgaat in de race heb je er niks aan.”

Uiteraard is het je uiteindelijke doel om in de Formule 1 terecht te komen. Spelen er al wat dingen op dat vlak? Vanwege je banden met Gerhard Berger ben je bijvoorbeeld al gelinkt aan een (eenmalig) optreden als vrijdagcoureur bij Scuderia Toro Rosso…

,,Natuurlijk hebben we contacten, vanwege onze historie hebben we hier en daar zo onze ingangen. We kennen veel mensen. Maar betreft de vrijdagen, volgend jaar kan dat niet meer omdat de vrijdagtesters dan verdwijnen. Ook voor dit jaar zie ik weinig mogelijkheden. De link met Gerhard is er natuurlijk, dat begrijp ik. Vandaar ook die verhalen. Maar we hebben het er niet over gehad. Formule 1 is nog niet bepaald in zicht, nog niet. Misschien ook wel, maar het is niet zo dat ik even een team uit kan kiezen waar ik een contract bij kan tekenen. Ik wil ook niks overhaasten en zit pas in mijn tweede Formule 3-seizoen. Je moet het pas doen als je er echt klaar voor bent.”

Kevin Van Nunen