Naast zijn werk als bondscoach van Oranje volgt Ronald Koeman ook andere sporten en sporters op de voet. Aan de vooravond van het EK-duel Nederland-Frankrijk (vrijdag) en de Grand Prix van Spanje in de stad waar Koeman ooit voetbalde, publiceren we nog eens het volledige interview met Ronald Koeman over Formule 1 en zijn visie op drievoudig wereldkampioen Max Verstappen. “Max levert altijd en dat is een bijzondere kwaliteit.”
Onderstaand verhaal verscheen eerder in editie 15 van FORMULE 1 Magazine.
– Vertel eens, wat heb jij met Formule 1?
“Nu is alles anders, maar om eerlijk te zijn had ik er nooit heel veel mee. Ik kan me niet herinneren dat ik vijftien jaar geleden naar Formule 1 keek. Ik was en ben voetbal, dus ik keek en kijk vooral naar voetbal. Ja, ik had ook wel wat met andere sporten, zolang het maar ergens om ging: de Tour de France, de Olympische Spelen. Finales, grote wedstrijden, dat heb ik altijd mooi gevonden. De Nederlandse volleybalmannen in Atlanta, maar ook Cassius Clay bijvoorbeeld. En met autosport had ik gewoon minder. Het was een kleine sport in Nederland, die je weinig op tv zag. Mijn interesse is eigenlijk aangewakkerd door Max Verstappen, en dan met name zijn rivaliteit met Lewis Hamilton. Hij heeft de sport in Nederland tot leven gewekt. Inmiddels heb ik door het succes van Max dus veel meer met de sport.
Ik zat laatst thuis op de bank naar Feyenoord-Almere City te kijken. Daar word je als bondscoach ook geacht om naar te kijken, dat is immers je werk. Maar die wedstrijd was op dezelfde dag als de Dutch GP in Zandvoort. Ik betrapte mezelf er wel op dat ik de iPad erbij had om te volgen hoe het Max verging. Daar moet ik wel bij zeggen dat Feyenoord-Almere City op een gegeven moment ook wel gespeeld was. Ik vind het mooi te zien wat Max met de Formule 1 doet. Maar om je vraag te beantwoorden, als de tijd het toelaat, kijk ik tegenwoordig de belangrijke races van start tot finish.”
‘Abu Dhabi 2021, dat was kippenvel’
– Zoals de kampioensrace van Max Verstappen in Abu Dhabi 2021?
“Daar was ik live bij! Bartina en ik waren in Dubai met onze zoon Tim en zijn vrouw Chloë. Daar hoorden wij per toeval dat de ontknoping van de Formule 1 in Abu Dhabi was en zijn we daarheen gereden. Via via konden we gelukkig aan vier goede kaartjes komen. Dat was kippenvel! Hoe alles ging, ongelooflijk! Na afloop hebben we gekscherend tegen elkaar gezegd: we kunnen beter nooit meer live naar een race gaan, want mooier dan dit wordt het niet.”
– Je bent de sport dus meer gaan volgen door de opkomst van Max Verstappen, zoals dat geldt voor het overgrote deel van de Nederlandse F1-fans.
“Zeker, de sport is voor mij leuker geworden door Max. Maar een race kan voor een leek als ik nog steeds saai zijn, dat zit volgens mij een beetje in de sport opgesloten. Bijvoorbeeld als de beste coureur dusdanig goed is dat hij er ver bovenuit steekt, zoals nu met Max het geval is, en hij bovendien ook nog eens het beste materiaal heeft. Desondanks blijft het ongelooflijk knap wat Max presteert. Want je moet het wel even doen.”
– Even los van de autosport, maar heb je ook iets met auto’s?
“Ik heb het altijd wel belangrijk gevonden in een mooie auto te rijden, al vanaf het moment dat ik mijn rijbewijs had en met mijn eerste centjes een auto kon kopen. Dankzij het voetbal bevind ik me in een bevoorrechte positie. Ik heb in de allermooiste auto’s gereden. Van een Audi S8 tot een Bentley Sport en een Porsche 911. En ik heb een bijzondere band met BMW. Al deze auto’s zijn plaatjes en het is mooi dat ik daar in kan rijden. Ik ben niet heel materialistisch ingesteld, maar ik vind een paar dingen heel belangrijk, zoals het dragen van een mooi horloge – helaas kan dat tegenwoordig niet altijd meer – en het rijden van een mooie auto. En daar wil ik best wat geld voor over de balk gooien.”
‘Ik heb niets met social media’
– Ben je zelf een sportieve rijder?
“Dat ligt eraan wat je eronder verstaat. Ik rijd wel meestal op de linker strook. En soms ben ik ook ongeduldig, bijvoorbeeld als mensen die 90 km/uur rijden onnodig links blijven hangen. Dat soort dingen begrijp ik niet. Ik rijd graag door, maar rijd zeker niet roekeloos. Wel ontvang ik regelmatig bekeuringen moet ik erbij zeggen, maar niet voor overtredingen waarbij mijn rijbewijs in gevaar komt.”
– Terug naar Max Verstappen en de Formule 1 dan. Ken je Max persoonlijk?
“Ik heb hem wel eens ontmoet, maar ik ken hem niet goed en behoor ook niet tot de groep mensen die zich dusdanig belangrijk voelt dat men rondom races op de voorgrond moet treden en in de buurt van Max wil zijn. Ik verwonder me daar wel eens over. Dat was bijvoorbeeld ook in Abu Dhabi het geval. Zonder namen te noemen, maar ik zag daar mensen lopen op de afterparty van wie ik dacht: wat moet jij daar? Maar dat zijn mensen die zich dan opdringen voor hun eigen ego.
Ik heb dat zelf totaal niet. Nee, ik ben niet iemand die bij dat soort gelegenheden op de voorgrond treedt of met Max op de foto moet om daar vervolgens op social media mee te pronken. Ik heb niets met social media, kijk er ook niet op. Mensen creëren er een schijnwereld. Voor YouTubers en dergelijke zit er ook gewoon een verdienmodel achter. Hoe meer volgers, hoe meer geld. Dus als zij zich profileren met Max, heeft dat meer met hun eigen ego en portemonnee te maken dan met erkenning voor de prestatie die Max heeft geleverd. Daar heb ik wel moeite mee.
‘Interessant eens met Max te praten’
Ik zou het wel interessant vinden om eens met Max van gedachten te wisselen over wat hij inmiddels bereikt heeft, hoe hij het doet en ook hoe gefocust hij is op de prestatie. Dat laatste vind ik mooi om te zien. Als je ook zag, hoe hij in Zandvoort weer voor het derde jaar op rij won. De omstandigheden veranderden steeds, hij moest een paar keer naar de pits… Eén foutje en hij had niet gewonnen. Maar dat je onder die immense druk dan zo cool blijft, dat vind ik ontzettend knap.”
– Max Verstappen draagt het gewicht van de sport, zeker in Nederland. Zonder hem had de Grand Prix in Zandvoort niet bestaan.
“Daarom juist. Ik moet toegeven, ik kan me er zelf geen voorstelling van maken hoe moeilijk en zwaar het is een Formule 1-auto te besturen, helemaal niet in de regen als je geen hand voor ogen ziet. De snelheid die ze hebben, dat is bizar. Je wordt soms al bijna misselijk als je naar de on board-camera’s kijkt, laat staan als je zelf achter het stuur zou zitten.”
– Er bestaan van die taxiritjes, dat je in double-seaters een rondje meerijdt met een coureur.
“Nou, bij Max zou ik best willen instappen, hoor. Bij een mindere coureur wordt het toch een ander verhaal vrees ik, haha.”
– De winnaarsmentaliteit van Max Verstappen, herken je daar iets van jezelf in?
“Ja, ik zie zeker bepaalde overeenkomsten. Ik herken bijvoorbeeld heel erg dat je alles geregeld wilt hebben, zodat je optimaal kan presteren. En dat je daar scherp op bent en hard in kan zijn naar anderen, maar ook naar jezelf. Daarnaast denk ik dat ook Max onder alle omstandigheden zichzelf is, dat is zeker tegenwoordig een kwaliteit.
‘Max staat er altijd op moment suprême’
Weet je, er zijn heel veel sportmensen die heel goed kunnen zijn, maar in topsport gaat het erom dat je goed bent op de momenten die ertoe doen. Om de vergelijking met het voetbal te maken: iedereen scoort wel eens een doelpunt of een penalty, maar er zijn momenten dat het écht moet. En dan vallen er veel weg. Max staat er altijd op het moment suprême en dat is een bijzondere kwaliteit.
Ik had dat zelf ook als voetballer. Hoe belangrijker, hoe spannender en hoe moeilijker het werd, hoe beter ik me voelde. Ik kreeg er juist een kick van om het dan te laten zien. Om te bewijzen wie je bent en hoe goed je bent. Max raakt ook nergens van in de war. Hij is gefocust en vol vertrouwen, ook als er zoals in Zandvoort 300.000 Nederlanders voor hem naar het circuit komen. Hij levert als het moet. En dat zijn de allerbesten, de Messi’s, de Ronaldo’s en de Verstappens van deze wereld.”
– Kun je Max Verstappen vergelijken met een voetballer? Xavi Simons misschien, qua geldingsdrang en gedrevenheid?
“Daar zit wel iets in, ja, maar ik zie ook overeenkomsten met Lionel Messi. De wil om te winnen, ten koste van alles. Hard kunnen zijn, er bovenop zitten als iets niet geregeld is. Dat zie je bij Max, in zijn gedrag, in zijn blik, aan het gif in zijn ogen. Hij bepaalt. Bijvoorbeeld als hij in een race binnenkomt voor nieuwe banden. Hij vraagt het niet, hij meldt het. Hij neemt de verantwoordelijkheid. Dat heeft Messi ook, die ik anderhalf jaar bij Barcelona heb meegemaakt. En, nog een overeenkomst, het zijn pure liefhebbers.”
– Als Max Verstappen thuiskomt na een raceweekend kruipt hij thuis in de simulator. Had jij dat als voetballer ook? Altijd maar doorgaan om beter te worden?
“Ik had dat met vrije trappen. Daar oefende ik ook na de trainingen op. Eindeloos. Je kunt alleen maar succesvol zijn als je heel veel uren stopt in je carrière. Dat ik op belangrijke momenten scoorde uit een vrije trap of een penalty was geen toeval, maar het resultaat van ontiegelijk veel trainingsarbeid.
De winnende goal voor Barcelona op Wembley in de Europa Cup 1-finale, uit een vrije trap, die scoorde ik doordat ik er honderden uren op getraind had. Natuurlijk heb je geluk nodig, maar geluk dwing je af door er heel veel tijd en energie van jezelf in te stoppen. Dat gaat ook voor een heel groot deel vanzelf, zeker als je jong bent. Van kleins af aan totdat we het betaalde voetbal haalden, voetbalden Erwin en ik dagelijks op straat en op voetbalveldjes. We hadden ook niet wat de jeugd tegenwoordig allemaal heeft. Er was een bal en meer hadden we niet nodig.”
‘Ik heb geen Spartaanse opleiding gehad’
– Jullie hadden natuurlijk ook een vader die op hoog niveau had gevoetbald, zoals Max Verstappen natuurlijk Jos heeft. Hoe bepalend is dat voor jou en je broer Erwin geweest?
“Het is een pré uiteraard als je een voorbeeld hebt. We werden vaak meegenomen naar de trainingen, ook in de schoolvakanties, en gingen daar dan op een ander veldje voetballen. Ik heb geen Spartaanse opleiding gehad, maar wel een opleiding waarbij alles in het teken stond van voetbal. En als we dreigden af te dwalen, werden we gecorrigeerd. Van huis uit werd er voor gezorgd dat we met onze voetjes op de grond bleven staan.
Het belangrijkste aspect is misschien nog wel dat we van dichtbij zagen wat nodig was om op hoog niveau te voetballen. In de tijd dat mijn vader speelde, bestond er geen profvoetbal. Hij was semiprof en werkte in een slagerij. Vanaf half zes ’s ochtends was hij daar aan het werk en aansluitend ging hij trainen, waardoor hij ’s avonds pas rond half zeven thuis was. Max is natuurlijk ook als peuter al meegenomen in de belevingswereld van zijn vader, die heeft hem kunnen behoeden voor de fouten die hij in zijn eigen carrière heeft gemaakt. Wat dat betreft heeft Max de best denkbare opleiding gehad.”
‘Klootzak, je had die bal moeten spelen’
– Max heeft de topsportmentaliteit van huis uit meegekregen, jij dus ook. Je vertelde dat je soms ook hard naar jezelf en je omgeving was. Kon je daarin extreem zijn?
“Ja, dat denk ik wel. In de voetballerij zie je dat tegenwoordig nog maar mondjesmaat helaas. Het is allemaal veel te lief geworden in mijn ogen. Elkaar de waarheid zeggen, dat gebeurt veel minder met de nieuwe generaties. Dat zie je terug in de hele maatschappij. Vroeger was het veel harder, veel directer. Als je 18 was en je kwam voor het eerst bij Oranje, dan werd je getest. Tegenwoordig zijn ze liever, leuker, netter met elkaar. Minder hard. Vroeger kon ik tegen jou zeggen: ‘Klootzak, je had die bal moeten spelen’ en dat accepteerde je. Als je nu kritisch bent tegen iemand en je zegt even iets hards, dan gaat de ander naar een vertrouwenspersoon. De nieuwe generatie kan minder goed omgaan met kritiek.”
– En omgaan met bekendheid? Tegenwoordig is dat juist veel heftiger denk ik, met name door social media. De selfie-cultuur…
“Ik vond het als voetballer vaak heftiger voor mijn gezin dan voor mezelf. Ik zie er niet bepaald uit als een Spanjaard, dus in mijn Barcelona-periode werd ik altijd herkend. Eigenlijk heb ik dat overal ter wereld wel, ook nu nog. Als ik ergens binnenkom, in een restaurant bijvoorbeeld, merken mijn vrouw, familie en vrienden dat. Mensen draaien zich om, het valt even stil. In Barcelona was dat nog een tikkeltje extremer dan in Nederland.
‘Overal waar hij gaat heeft Messi beveiliging’
Om die reden ben ik vroeger nooit met mijn kinderen naar een pretpark of een dierentuin geweest. Dat was niet leuk, ook niet voor de kinderen. Mijn dochter zei vroeger, als ik haar naar school bracht: zet me maar om de hoek af en niet voor de ingang, want anders staan alle jongens weer te kijken. En dat was ik, maar ik weet dat het nog veel extremer kan. Als ik Messi zie, die heeft overal waar hij gaat beveiliging nodig. Als hij in een restaurant eet, staan er na vijf minuten 500 man voor de deur. Ik weet niet hoe dat nu is voor Max, maar ik kan me daar wel iets bij voorstellen. En ik? Ach, als mensen een handtekening of een selfie vragen, hou ik mezelf maar voor dat mensen me kennelijk nog steeds interessant vinden.”
– Max heeft bij bepaalde races, bijvoorbeeld in Zandvoort, ook beveiligers om zich heen en in Nederland kan hij niet meer rustig over straat. Hij is 25, drievoudig wereldkampioen en voor het geld hoeft hij het niet meer te doen. Max heeft het wel eens gehad over stoppen als zijn huidige contract, dat loopt tot en met 2028, afloopt. Kun jij je iets voorstellen bij zijn hunkering naar het gewone leven?
‘Alles draait om gevoel’
“In feite is hij jong genoeg om nog tien jaar succesvol te kunnen zijn. Alles draait om gevoel en dat is heel individueel natuurlijk. Als ik naar mezelf kijk: ik ben ooit gestopt bij Barcelona en heb daarna nog twee seizoenen bij Feyenoord gevoetbald. Nu zeg ik dat ik toen nooit bij Barcelona weg had moeten gaan. Maar op het moment had ik een ander gevoel en dacht ik dat ik weer toe te zijn aan iets anders. In ons geval was dat terugkeren naar Nederland.
Maar nu wonen we weer in Barcelona, omdat we nergens liever zijn dan daar. Wat ik wil zeggen is dat je altijd je gevoel moet volgen. Zodra Max niet meer de uitdaging voelt of de passie heeft die nodig is om succesvol te zijn, moet hij iets anders gaan doen. Maar persoonlijk zou ik zeggen: zolang je het nog kunt, moet je doorgaan. Stoppen kun je maar één keer.”
– Heb jij na jouw carrière dingen gemist waarvan je niet dacht dat je ze zou missen? De aandacht, de prestatiedruk, de adrenaline?
“Ik heb het kleedkamergevoel gemist. Dat je als team een stuk gezelligheid hebt met elkaar en dat je gezamenlijk naar grote prestaties toewerkt. Maar aan de andere kant krijg je er veel voor terug. Het niet meer moeten presteren, een langere vakantie kunnen plannen, op wintersport gaan, dat soort zaken. Maar voor de duidelijkheid: ik zou best weer 25 willen zijn, net als Max, en weer mijn profcarrière willen oppakken. Helaas is dat niet aan de orde.”
– Een loopbaan als coach is toch best een aardig alternatief, dunkt me?
“Nou, je had het net over prestatiedruk. Dat heb ik na mijn afscheid als voetballer echt geen moment gemist, maar nu als bondscoach krijg ik dat dubbel en dwars terug.”
Bovenstaand verhaal viel eerder te lezen in editie 15 van FORMULE 1 Magazine.
Johan Cruijff of Max Verstappen?
Ronald Koeman werkte in zijn tijd bij FC Barcelona samen met Johan Cruijff als coach. Tegenwoordig wordt Max Verstappen wel eens vergeleken met Cruijff.
Koeman over de vergelijking van Max Verstappen met Johan Cruijff: “Als ik in het buitenland in een taxi zit, begint de taxichauffeur tegen mij niet over Max Verstappen, maar nog altijd over Van Basten, Gullit, Rijkaard en Cruijff. Dat is natuurlijk ook omdat ik uit het voetbal kom en het kan aan de leeftijd van de taxichauffeur liggen, want eerlijk is eerlijk, de prestaties van Max in de Formule 1 zijn uniek Ik heb het zelf mogen zien in Abu Dhabi, maar ik ben ook een keer in Monaco geweest. Als je daar rondloopt, dan zie je hoe groot de sport is en wat voor grote happenings het zijn. Ik wil Max Verstappen en Johan Cruijff niet met elkaar vergelijken, het zijn beide ongekende grootheden waar we als Nederland trots op mogen zijn.”
Lees hier alles over de GP van Spanje 2024
De nieuwste editie van FORMULE 1 Magazine ligt NU in de winkel, maar is ook digitaal te bestellen (met gratis bezorging in heel Nederland!).
