Jyrki Juhani Järvilehto kan bijna niet bevatten wat hem op 28 april 1991 in Imola overkomt. Na een enerverende regenrace staat de jonge Fin opeens naast Ayrton Senna en Gerhard Berger op het podium. “Het voelde als de beste dag van mijn leven.”
Keijo ‘Keke’ Rosberg, de eerste Finse wereldkampioen Formule 1, heeft hem na zijn racepensioen in 1986 al een tijdje in het vizier. Hij herkent ogenblikkelijk het talent van een jonge landgenoot, die furore maakt in het Scandinavisch kampioenschap van de Formule Ford. Wanneer Rosberg Järvilehto benadert met het verzoek zijn manager te worden, laat de coureur dit buitenkansje niet lopen.
Een van de eerste dingen die Rosberg introduceert is een nieuwe artiestennaam: Jyrki Juhani Järvilehto wordt JJ Lehto. Dat is kort, klinkt internationaler en bekt lekkerder. Vanwege zijn uitstekende contacten lukt het Rosberg vrij snel zijn jongste klant onder te brengen in het programma van Philip Morris, dat via het sigarettenmerk Marlboro mondiaal een van de grootste sponsors in de autosport is.
De route naar de Formule 1 is ingezet. In 1989 bereikt Lehto zijn droombestemming al. Na een test bij Ferrari krijgt hij laat in het seizoen een stoeltje bij Onyx. Hij maakt indruk, maar het team gaat een jaar later op de fles. Scuderia Italia, vol ambitie, contracteert Lehto in 1991. De Dallara 191-Judd is geen hoogvlieger, maar eind april breekt voor de knalrode bolide op het Autodromo Enzo e Dino Ferrari met Lehto achter het stuur de perfecte dag aan.
Hulp van boven
De weg ernaar toe is op Imola vol obstakels. Want het zijn de dagen van pre-kwalificaties: er zijn 34 inschrijvingen voor de GP San Marino, met slechts plek op de grid voor 26 auto’s. Lehto kwalificeert zich in de voorronde vrij eenvoudig voor de kwalificatie, maar is daarin vier seconden langzamer dan polesitter Senna. Op de dag van de race krijgt hij echter onverwachte hulp. Van boven.
Regen teistert de Grand Prix, bij bosjes vallen er auto’s uit. Alain Prost schiet in de formatieronde al van de baan. Lehto, hij voelt zich thuis in lastige weerscondities, klimt van de zestiende naar de derde plaats. “Ik kon door de spray bijna niets zien, er werd mij verteld het vooral rustig aan te doen.” Die tactiek blijkt goud waard. Mede omdat hij op het juiste moment overstapt op droogweerbanden, stuurt hij zich knap door het veld naar voren. “Op slicks werd de auto alleen maar beter”, herinnert Lehto (56) zich. Zijn enige zorg in de slotfase is de motor ontlasten en geen fouten maken. Maar dat is hem wel toevertrouwd.
“Het waren hele uitdagende omstandigheden”, meent Lehto. “De technologie was destijds lang niet zo geavanceerd als nu. Als ik terugdenk aan die race, kan ik alleen maar zeggen: geweldig. De dag verliep als in een droom, het voelde als de beste dag van mijn leven.” Lehto’s naam is gevestigd. Dat zijn eerste podium op Imola is, maakt het alleen maar mooier. “Het was een van mijn favoriete banen, old skool. Bijna nergens anders kreeg ik als coureur zo’n fijn racegevoel.”
Lehto’s prestatie is er een van formaat. In 1991 vormen McLaren, Williams en Ferrari steevast de top-6, een zevende plaats is doorgaans het hoogst haalbare voor de concurrentie. “Het was een wereldprestatie”, beseft Lehto, die twee grootheden op het podium vergezelt. Senna en Berger, boezemvrienden, verwelkomen hem hartelijk. “‘Hé, jongeman: we wisten dat er ooit een nieuwkomer op het podium terecht zou komen’, riepen ze naar mij. “‘En dat ben jij! Welkom, JJ’. Als zulke grote sterren dat tegen je zeggen, is dat hartstikke leuk. Het was”, verzekert Lehto, “de magie van Imola.”
