Longread – Afscheid van Nico Hülkenberg: Onvoltooid verleden tijd

Na 177 Grands Prix is er een eind gekomen aan de Formule 1-carrière van Nico Hülkenberg. De coureur uit Emmerich werd tot grootse prestaties in staat geacht, maar won in zijn negen Formule 1-seizoenen geen enkele keer en stond zelfs nooit op het podium. Hoe goed was Hülkenberg nu echt?

Het record van meeste Grand Prix-starts zonder podiumfinish was jarenlang in handen van Hülkenbergs landgenoot Adrian Sutil. Sutil reed zeven seizoenen in middelmatig materiaal. Zijn reputatie leed niet onder zijn twijfelachtige record: hij stond te boek als een gedegen coureur, geen topper. Een podiumplaats zou de verwachtingen die men van Sutil had, ruimschoots overstijgen.

Sutil staat op de 50^ste plaats in de ranglijst van meeste starts. De enige andere podiumloze coureur in die top-vijftig is Nico Hülkenberg. Voor hem geldt het omgekeerde: bij zijn entree in de Formule 1 was het niet de vraag óf, maar wanneer Hülkenberg wereldkampioen zou worden. Na negen seizoenen laten de cijfers een harde realiteit zien: drie vierde plaatsen vormen zijn (schamele) hoogtepunten in de Formule 1.

Bij zijn entree in de F1 was het niet de vraag óf, maar wanneer Hülkenberg kampioen zou worden

Verpieterd

De erelijst van Hülkenberg is indrukwekkend. Na een succesvolle karttijd wordt hij in 2005 kampioen in de Formule BMW. Een vervolg in de Duitse Formule 3 verloopt moeizamer, Hülkenberg wordt vijfde. Echte indruk maakt hij in het winterseizoen, als Hülkenberg in de A1GP de concurrentie naar huis rijdt en een zitje in de Formule 3 Euroseries verdient. Daar wordt hij derde, in 2008 kampioen.
(Tekst loopt door onder de foto)

De GP2 volgt, waar Hülkenberg opnieuw imponeert: kampioen in zijn debuutjaar. Hoewel hij geen grote sponsor heeft, staat de deur naar de Formule 1 open. Williams hapt toe.

Hülkenberg scoort in 2010 minder dan de helft van het aantal punten van teamgenoot Rubens Barrichello, maar vestigt de aandacht op zich met poleposition in Brazilië. Omdat Williams het geld van Pastor Maldonado niet kan laten lopen, verliest Hülkenberg zijn plek. Hij wordt testrijder bij Force India en verpietert in 2011 langs de zijlijn, maar krijgt voor 2012 een racezitje. Na een jaar verkast hij naar Sauber, om in 2013 terug te keren naar Force India. Daar ontpopt hij zich tot een solide coureur, maar ook een die zelden boven zichzelf uitstijgt. Op beslissende momenten heeft hij pech, of vergooit het zelf. Zoals Brazilië 2012, waar hij de race leidt, ingehaald wordt door Lewis Hamilton en crasht als hij de leiding probeert terug te pakken.

Stoelendans

Zijn grote kans komt in 2017, als Renault Hülkenberg een contract aanbiedt. Hij finisht als tiende in het WK. Een jaar later beleeft Hülkenberg zijn beste seizoen: zevende in het WK achter de coureurs van de drie topteams. Maar terwijl Renault naar de top wil, lijkt Hülkenberg zijn plafond te hebben bereikt.

De aanstelling van racewinnaar Daniel Ricciardo als teamgenoot verschaft Hülkenberg een goed referentiepunt. Hij beseft dat zijn duel met de Australiër ‘bepalend kan zijn voor mijn toekomst’. Het wordt een teleurstellend jaar voor beiden: Renault zakt af, en hoewel ook Ricciardo er niet in slaagt een podiumplek te pakken, laat Ricciardo een vechtlust zien die bij Hülkenberg ontbreekt. Ricciardo eindigt zeventien punten en vijf plaatsen boven zijn teamgenoot. Hülkenberg weet dan al dat hij Renault gaat verlaten: het verkiest Esteban Ocon boven hem. Hülkenberg zit zonder zitje.

Lees ook: Weblog: Nico Hülkenberg is op weg naar de uitgang, maar gaan we hem ook echt missen?

Mislukte droomtransfers

Het gaat te ver om de Formule 1-carriere van Nico Hülkenberg als mislukt te bestempelen, al is het maar omdat hij zo lang Formule 1 heeft gereden zonder grote sponsor. Er zijn verschillende sleutelmomenten waarop de kans op een echte doorbraak hem ontglipte. In 2014 kan Hülkenberg bij Ferrari tekenen, maar de wens van teambaas Stefano Domenicali om hem vast te leggen wordt geblokkeerd door FIAT-president Luca di Montezemolo, die Kimi Räikkönen wil.

Eind 2016 is hij in beeld bij Mercedes om Nico Rosberg te vervangen, maar ook deze droomtransfer gaat niet door. Dan zijn er de momenten waarop Hülkenberg zelf het verschil had kunnen maken. De inschattingsfout in Brazilië 2012 staat in dat opzicht haaks op Hülkenbergs reputatie als coureur die geen onnodige risico’s neemt. Had hij de snellere Hamilton laten lopen, dan zou Hülkenberg die dag zijn eerste podiumplaats hebben veroverd. Voor één keer luisterde Hülkenberg naar zijn hart in plaats van naar zijn hoofd, en het pakt verkeerd uit.

Afgelopen seizoen laat Hülkenberg in Hockenheim opnieuw een zeldzame kans lopen om zijn eerste Formule 1-trofee in ontvangst te nemen. Het zou zijn laatste kans zijn op een podiumplaats.

Lees ook: Marko geeft contact met Nico Hülkenberg toe: ‘Hij bood zich aan bij Red Bull’

Middelmaat

Is Hülkenberg dan overschat? Kijkend naar de coureurs die hij in de opstapklassen versloeg, dringt het woord ‘middelmaat’ zich op. In de Formule BMW troefde hij nipt Sébastien Buemi af. Een prima coureur, maar in de Formule 1 geen topper. Diezelfde Buemi én Romain Grosjean, in de Formule 1 ook nog altijd zonder overwinning, waren hem in 2007 de baas in de Formule 3. Toen Hülkenberg daar later kampioen in werd, rekende hij af met Edoardo Mortara: een gedegen coureur, vooral. En hoe knap het ook is om als debutant de GP2 te winnen, moet ook dat worden bezien in het licht van de oppositie. Tweede dat jaar: Vitaly Petrov. Derde? Lucas di Grassi. Voetnoten in de Formule 1-geschiedenis.
(Tekst loopt door onder de foto)

Hülkenberg is nooit boven de beperkingen van zijn materiaal uitgestegen

Natuurlijk heeft Hülkenberg nooit een auto gehad om wereldkampioen mee te worden. Maar hij is ook niet boven de beperkingen van zijn materiaal uitgestegen. Nimmer zagen we in the Hulk de krachtpatser waaraan hij zijn bijnaam ontleent. Bovendien is de Formule 1 de afgelopen jaren verwend met nieuwkomers als Max Verstappen en Charles Leclerc, die wél met kop en schouders boven hun rivalen uitsteken.

Als er een conclusie valt te trekken uit Hülkenbergs Formule 1-tijd, is het dat hij zichzelf tekort heeft gedaan. Races winnen of kampioen worden: misschien zat het er nooit in. Maar het podium had hij kunnen halen. Maar waar mannen als Sergio Peréz, Kamui Kobayashi, Daniil Kvyat en zelfs Lance Stroll op de zeldzame momenten dat de omstandigheden het toelieten hun gloriemoment op het podium beleefden, is de bekerkast van Nico Hülkenberg leeg gebleven. Daar zal zelfs zijn Le Mans-zege uit 2015 geen genoegdoening voor zijn.

Dit is een aangepaste versie van een artikel uit FORMULE 1 nr. 02, 2020. In dit nummer vind je verder een interview met Max Verstappens manager Raymond Vermeulen, een reportage over hoe helmenfabrikant Schuberth de helm van Max (en andere coureurs) maakt, ontrafelen we de perfecte pitstop, en nog veel meer! FORMULE 1 nr. 02 is nu in de winkel te koop of hier te bestellen!